Bağımlılık Paradoksu: Güvenli Bir Partnere Bağımlılığın Bağımsızlaştırıcı Etkisi

Bağımlılık Paradoksu Nedir?

Bağımlılık paradoksu kişinin partnerine bağımlı olabilip bu kişiyi güvenli limanı olarak görebildikçe bağımsız olabilmesi durumunu ifade eden kavramdır.

Özellikle batı dünyasında olmak üzere ve ülkemizde de etkisi giderek artan bireyci düşüncenin etkisi olsa gerek yukarıdaki ifade olumsuz çağrışım yapmış olabilir. Yıllardır hep bir şekilde başkalarından yardım istemeksizin meseleleri kendimiz idare etmemiz gerektiği, başkalarının güvenilmez olduğu ve birine bağlanma ihtiyacı hissetmenin zayıflık göstergesi olduğu gibi bağımsızlık temalı mesajlar alıyoruz.

Ne var ki, ilişki kurduklarında partnerler kaçınılmaz olarak birbirlerine bağımlı olur. Bu bir tercih değildir. Hatta öyle ki, çalışmalar partnerlerin birbirlerinin tansiyon, nabız, solunum ve hormon seviyelerine etki ettiğini ortaya çıkardı (Levine & Heller, 2010).

Sonuç olarak yukarıda da ifade edildiği gibi bağımlılık paradoksu kavramına göre kişi partnerine ne kadar bağlıysa o kadar özgürleşir ve bağımsızlaşır. 

Bağlanma Figürünün Önemi

Bağlanma ve sevgi ihtiyaçlarımız karşılandıkça bu meseleler hakkında daha da az endişeleniriz ve ilgimizi başka alanlara yöneltebiliriz. Tıpkı Ainsworth’ün yabancı ortam deneyindeki çocukların annelerinin yanında güvende hissedip etrafı keşfetmeleri gibi. Ancak bu ihtiyaçların karşılanmaması tam tersine kişiyi depresifleştirebilir ve kaygılı bir hale getirebilir.

Tabii burada göz ardı edilmemesi gereken önemli bir husus yukarıda bahsedilen faydaların özellikle bağlanma figürünün bağlanma rolünü hakkıyla getirebildiği zamanlarda elde edilebilmesidir. Güvenli liman olamayan partner duygusal anlamda verdiği zarar bir yana, fiziksel anlamda bile zarar verir.

Yapılan çalışmalara göre evliliğinden memnun olmayan ve hafif yüksek tansiyonu olan bir kişi partnerine yakın olduğu sürece tansiyonu daha da yükseliyor. Öte yandan tatminkar bir evliliğe sahip ve yine hafif bir yüksek tansiyonu olan kişinin tansiyonu partneriyle vakit geçirdiği sıralarda sağlıklı seviyelere iniyor (Levine & Heller, 2010).

İlişki tatmininde sizin ve partnerinizin bağlanma stilleri çok önemlidir. Tek bir partnerin bile güvenli bağlanma stiline sahip olması ilişki tatminini ciddi anlamda arttırabilirken, güvensiz bağlanma stillerinin etkileşimi ilişki tatminini düşürebilir. Ancak burada etkileşime geçen bağlanma stillerinin ne olduğu da önemlidir. Bağlanmayla ilgili yazılar paylaşmaya devam edeceğiz ancak şimdilik bağlanma stilleri hakkında bilgi sahibi olmak için buraya tıklayabilirsiniz.

Kaynaklar

Levine, A., & Heller, R. (2018). Bağlanma-Aşkı Bulmanın ve Korumanın Bilimsel Yolları. Aganta Kitap.

https://www.tapestrytyler.com/blog/2021/8/9/attachment-and-the-dependency-paradox