Burçlara İnanmanın Psikolojisi: Burçlara İnanmayla İlişkili Psikolojik Faktörler Nelerdir?

Giriş

Burçlara olan ilgi bütün dünyada uzunca bir süredir devam etmektedir. Özellikle ülkemizde burçlara olan ilgi yoğundur. Kişiler inanmasalar bile zevkine kendi burçlarının özelliklerini veya geleceğe yönelik yorumları okumaktadırlar. Bununla birlikte burçlara gerçekten inanan pek çok insan da mevcuttur. Peki ya insanların burç yorumlarını kullanma amaçlarını ve burçlara inanmalarıyla ilişkili olabilecek faktörleri hiç düşündünüz mü?

Burç Yorumlarının Kullanım Amaçları

İnsanlar burç yorumlarını çeşitli sebeplerle kullanabilirler.

• Bazı insanlar belirsizliklere karşı çok daha duyarlıdırlar ve bu insanlar burç yorumlarını içinde bulundukları belirsizliği gidermek için kullanabilirler.
• Bazı insanlar kendilerini keşfetmek için daha zahmetli yollara girişmemek adına burç yorumlarını kullanabilirler.
• Bazı insanlar okudukları olumlu yorumlarla kendilerini onaylar ve cesaretlendirirler.
• Bazı insanlarsa sadece eğlence amaçlı kullanabilir.

Burçlara İnanmayla İlişkili Olabilecek Faktörler

Aşağıda burçlara inanmakta etkili olabilecek bazı faktörlere yer verilmiştir. Öne sürülen nedensellik ilişkileri sadece varsayımsaldır. Ayrıca referans verilen araştırmalar yabancı ülkelerde yapıldığı için kültürel farklılıklar söz konusu olabilir.

Cinsiyet

Kendi deneyimlerinizden de farkedebileceğiniz gibi kadınlar burçlara daha çok inanma eğilimindedirler. Yapılan bir araştırmada (Bauer ve Durant, 1997) burçlara inanan katılımcıların %77’si kadın ve açık bir şekilde kuşku duyanların %73’ü erkek olarak bulundu. Ayrıca yapılan başka araştırmalarda bu bulguyu desteklemektedir (Allum, 2011; Gecewicz, 2018)

Dışsal Kontrol Odağı

Burçlara inanmakla ilişkili olabilecek faktörlerden biri dışsal kontrol odağıdır. Kontrol odağı, eylemlerimizin sonuçlarının bizim yaptıklarımızın veya bizim kontrolümüzde olmayan dışsal olaylara bağlı olduğuyla ilişkili bir inanç sistemidir. Sonuçları kendi eylemlerine bağlayan insanlar içsel kontrol odağına sahipken, kontrolünün dışındaki etkenlere bağlayan insanlar dışsal kontrol odağına sahiptir (Are You in Control of Your Destiny, or Are You at the Mercy of Chance?, 2022).

Burçlara inanmaya meyilli insanlar daha dışsal kontrol odağına sahip olabilirler. Yapılan bir araştırmada (Sosis ve ark., 1980) dışsal inançların astrolojiyle ilgili inanış ve aktivitelerle pozitif ilişkisi olduğu ortaya çıktı.

Belirsizliklere Tahammül Edememe

Yaşadığımız dünyada pek çok belirsizlikler mevcuttur ve bazı insanlar belirsizliklere karşı daha tahammülsüz olabilirler. Bu insanlar belirsizliklerden dolayı özellikle kaygı da yaşayabilirler. Astroloji sunduğu bilgiler açısından insanların belirsizliklerini giderme fonksiyonuna sahiptir (Bauer ve Durant, 1997).

Narsisizm

Yapılan bir araştırmaya (Andersson ve ark., 2022) göre narsisizm burçlara inanmayla ilişkili çıkmıştır (β = 0.29, p < .001). Burç yorumlarının kişinin hoşuna gidebilecek yorumlar yapmaya meyilli olması ve gezegenler tarafından kişinin özel birisi olduğu doğrulanması narsistik bireyleri burçlara inanmaya daha meyilli kılabilir. Çünkü narsisizmde bireyler yoğun derecede başkalarının ilgisine ve hayranlığına ihtiyaç duyabilirler.

Not: Bu araştırmadan ve varsayımdan bütün burçlara inanan insanların narsist olduğu ima edilmemektedir. Dolayısıyla eğer burçlara inanıyorsanız veya inanan bir tanıdığınız varsa sırf bu bilgi üzerinden siz veya bu kişi narsisttir denilemez. Kendinizi veya başkalarını etiketlendirmekten kaçının.

Sonuç

Bu yazıda belirtildiği gibi burç yorumları kısa vadeli olarak bazı olumlu fonksiyonlara sahip olabilir. Ancak uzun vadede olumsuz sonuçlara da sebep oluyor olabilir. Mesela burç yorumlarına gerçekten inanıyorsanız farketmeden de olsa okuduğunuz kehanetleri gerçekleştiriyor olabilirsiniz. Ayrıca burçlar bilimsellikten uzaktır. Dolayısıyla burçlarla ilgilenmek istiyorsanız bunun daha eğlence düzeyinde kalması tavsiye edilir. Eğer burçlara inanmak istiyorsanız en azından kendinize bir iyilik yapın ve okuduğunuz yorumların kendini gerçekleştiren kehanete dönüşebileceğini aklınızda tutun.

Referanslar

Andersson, I., Persson, J., & Kajonius, P. (2022). Even the stars think that I am superior: Personality, intelligence and belief in astrology. Personality and Individual Differences, 187, 111389.

Are You in Control of Your Destiny, or Are You at the Mercy of Chance? (2022, October 17). Verywell Mind. https://www.verywellmind.com/what-is-locus-of-control-2795434

Allum, N. (2011). What makes some people think astrology is scientific?. Science Communication, 33(3), 341-366.

Bauer, M., & Durant, J. (1997). Belief in astrology: a social-psychological analysis. Culture and Cosmos: A Journal of the History of Astrology and Cultural astronomy, 1(1), 55-71.

Gecewicz, C. (2018). ‘New Age’beliefs common among both religious and nonreligious Americans.

Sosis, R. H., Strickland, B. R., & Haley, W. E. (1980). Perceived locus of control and beliefs about astrology. The Journal of Social Psychology, 110(1), 65-71.