Koroner Kalp Hastalığı Açısından Risk Taşıyan Kişilik Tipi

Koroner Kalp Hastalığıyla İlişkili Kişilik

Koroner kalp hastalığı açısından risk taşıyan kişilik tipi A tipi kişiliktir. Bu kişilik türünün tam tersi davranışlar içeren ve koroner kalp hastalığına eğilimi çok daha az olan kişilik tipiyse B tipi kişiliktir. Bu ilişkilendirilmenin yapıldığı ve bu yazının devamında anlatılan orijinal çalışmada (Rosenman ve Friedman, 1976) A tipi kişiliğe sahip katılımcıların %28’inin koroner kalp hastalığı geliştirdiği bulunurken B tipi kişiliğe sahip bireylerin yalnızca %4’ünün koroner kalp hastalığına sahip olduğu bulunmuştur.

A Tipi ve B Tipi Kişilik

Aşağıdaki özellikler ve davranışlar A tipi kişilikle ilişkiliyken bunların zıttı B tipi kişilikle ilişkilidir:

• Sıklıkla aynı anda birden fazla şey yapma
• Başkaları konuşurken söylediklerini bir an önce bitirmeye yönelik acele ettirme.
• Trafikte veya kuyrukta beklerken çok rahatsız olma.
• Konuşurken çok sık jest ve mimik kullanma.
• Şiddetli tartışmalara yol açacak şekilde konuşma ve sık küfür kullanma.
• Başkalarını bir iş yaparken izlerken sabırsız olma hali

Koroner Kalp Hastalığının Kişilikle İlişkilendirilmesinin Hikayesi

Bir kardiyolog olan Dr. Friedman, ofisinin bekleme odasındaki eskimiş koltukların döşemesini yaptıracakken bir şey ilgisini çekmişti. Koltukların ön kısımları geriye kalan kısımlardan daha fazla aşınmıştı. Sanki hastaların hepsi koltukların ön tarafına oturuyor gibiydiler. Bu keşif Dr. Friedman’ın acaba kalp hastalığı olan insanların benzer kişilik özellikleri olup olmadıklarını araştırmaya sevk etti.

Yöneticilere ve doktorlara yaptıkları anketler aracılığıyla Friedman ve Rosenman rekabetçi durumlarla ve ekonomik sıkıntılar sonucunda daha çok stres yaşayan insanların kalp hastalığı geliştirmeye daha meyilli olduklarını keşfettiler. İki doktor sahip oldukları fikirleri bilimsel bir çalışmada kullanmaya karar verdiler. Bir önceki başlıkta belirtilen a tipi kişilik ve b tipi kişilik özelliklerini belirlediler. Katılımcıları bu özelliklere göre sınıflandılar ve sağlık durumlarına ilişkin pek çok bilgi topladılar.

Araştırmanın Sonucu

Kan Pıhtılaşması Süresi

Kan pıhtılaşması süresi kalp hastalıklarıyla ilişkilidir. Kan pıhtılaşma süresi ne kadar yavaşsa, kalp hastalığı geliştirme riskiniz o kadar azdır. Başta bu iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunamadı. Ancak katılımcılar arasında sadece tamamen a tipi kişilik ve b tipi kişilik gösteren kişiler karşılaştırılınca iki grup arasında fark bulundu. A tipi kişiliğe sahip bireylerin daha hızlı kan pıhtılaşmasına sahip oldukları bulunmuştur.

Kolestrol

İki grup karşılaştırıldığında, a tipi kişilik daha yüksek kolestrol seviyesine sahip olacak şekilde, iki grup arasında açık farklılıklar bulundu.

Bulguların Değerlendirilmesi

Araştırmacılar a tipi davranışların koroner kalp hastalığına sebep olduğu sonucuna vardılar. Ancak araştırmacıların bulguları değerlendirmelerinden bağımsız olarak farklı açıklamalar da getirmek mümkündür.

Sonuçlar incelendiğinde a tipi kişiliğe sahip çok daha fazla erkek katılımcıların ebeveynlerinde koroner kalp hastalığı bulunduğu görülmüştür. Belki de bu hastalığa sebep olan davranışlardan ziyade genetik bir yatkınlıktır.

Bir başka alternatif açıklamaysa sigara kullanımıdır. A tipi davranışlar gösteren kişilerin daha çok sigara kullandıkları bulunmuştur. Günümüzde sigara kullanımının koroner kalp hastalığına yol açtığı bilinmektedir. Dolayısıyla, belki de a tipi davranışlardan ziyade bu kişiler daha çok sigara tükettiği için koroner kalp hastalığına eğilimlidirler.

A ve B Tipi Kişilik Testi

Eğer hangi kişilik türüne daha yakın olduğunuzu bulmak istiyorsanız buraya tıklayarak testi çözebilirsiniz.

Kaynakça