Mutluluğa Aşırı Değer Vermenin Mutsuzlukla İlişkisi
Mutluluğu yakalamak çok sayıda insanın hayat boyu arzusudur. Mutluluğa ulaşmak temalı pek çok sayıda dizi, film ve kitap var. Özellikle bazı eserlerde ana karakter en sonunda artık nihai mutluluğa ulaşır. Bu da yetmezmiş gibi sosyal medya bize etrafımızdaki herkesin mutlu olduğu ilüzyonunu yaratıyor. Bütün bunların günümüzdeki insanların mutluluğa çok değer vermesine ve hatta mutlulukla takıntılı hale gelmesine katkıda bulunduğu varsayımında bulunmak sanırım abartı olmaz.
İçerik Tablosu
Hedef Olarak Mutluluk
Hayatta bir hedefe ulaşmak için o hedef uğruna çabalarda bulunuruz ve kaçınılmaz olarak bu hedefe daha çok değer veririz. Ne var ki, mutluluğa çok fazla değer vermek tam tersi etkide bulunuyor olabilir. Yapılan bir çalışmaya göre mutluluğa değer vermek depresyon için bir risk faktörüdür (Ford vd., 2014). Bu durumda muhtemelen yalnızlık ve derin mutlu olma arzusunun oluşturduğu tezatlığın rolü var.
Mutluluğa Aşırı Değer Vermenin Mutsuzlukla İlişkisi
Mutlu olmaya aşırı değer vermek hem kısa vadede hem uzun vadede mutsuzlukla ilişkilidir. Mutluluğa değer vermenin kısa vadeli sonuçlarını araştıran bir çalışmada (Mauss vd., 2011) katılımcılardan bazılarına mutlu hissetmenin faydalarıyla ilgili bir makale okutularak kısa vadeli olarak mutluluğa daha çok değer vermeleri sağlandı. Bu katılımcılar sonrasında pozitif bir film kesidi izlediler ve kontrol koşulundaki katılımcılara kıyasla daha az olumlu duygu deneyimlediler. Yapılan başka bir çalışmada (Mauss vd., 2012) mutluluğa değer verilmesi sağlanan katılımcılar yakın ilişki temalı bir video izledikten sonra kontrol koşulundakilere kıyasla daha yalnız hissettiler.
Mutluluğa aşırı değer vermenin uzun vadeli mutsuzlukla da ilişkisi vardır. Yapılan bir araştırmada (Luhmann vd., 2016) mutluluğa aşırı değer veren insanların psikolojik iyi oluş hali ve yaşam tatmini daha düşük çıktı.
Ancak bütün bunlar mutlu olmaya çalışmanın kati suretle mutsuzluğa sebep olduğu anlamına da gelmiyor. Yapılan araştırmalar aynı zamanda pek çok insanında başarılı bir şekilde mutluluk arayışında olabildiğini ifade etmektedir. Bu yüzden mutluluk arayışında olmanın ne zaman problematik olabilceğini anlamak önemlidir.
Mutluluk Arayışında Yapılan Hatalar
Kişinin sahip olmayı hedeflediği mutluluğun şiddetiyle ilgili yüksek beklentilere sahip olması aynı zamanda hedefi de ulaşılamaz kılabilir (Gruber vd., 2011). Yapılan bir araştırmaya göre yıl başı kutlamaları için en büyük planlara sahip olanlar beklentisi olmayan veya az olanlara kıyasla daha az mutluydu (Schooler vd., 2003).
Yukarıda da bahsedildiği gibi kişinin mutluluğu hedef haline getirmesi mutlu olacağı anlamına gelmez. Aslında bu hedef için duygusal düzenleme önemlidir. Pek çok duygusal düzenleme stratejileri mutluluğu arttırabilecek olsa da insanlar genelde hangilerinin kendileri için faydalı olacağının farkında değildir (Gilbert, 2009). Araştırmalara göre mutluluğa değer veren insanlar birbirleriyle çelişkili stratejiler kullanırlar (Gentzler vd., 2016).
Başarılı bir şekilde mutluluğu yakalamak için kişinin gelişimini gözlemlemesi önemlidir. Ancak kişinin mutluluk sürecine dair gelişimini yetersiz görmesi olumsuz duygularla birlikte kişinin başarısını engelleyebilir. Aslında ilginç bir şekilde pek çok durumda kişinin gelişimine olumsuz tepki vermesi kişiyi daha çok çabalaması için motive edebilir. Ancak mutluluk açısından bakarsak kişinin hedefine olumsuz tepkiler vermesi doğal olarak kişinin mutluluğunu engeller.
Sonuç
Mutlu olmaya aşırı değer vermek mutsuzlukla ilişkilidir. Mutluluğa aşırı değer vermek, her zaman mutlu olmayı beklemek, kişinin çok yüksek standartlara sahip olması, çelişkili duygusal düzenleme stratejilerinin kullanılması, kişinin mutluluk hedefine dair gelişimini sürekli olumsuz karşılaması gibi faktörler kişiyi mutlu olmaktan alıkoyabilir. Ayrıca toplum tarafından dayatılan iyilik halinde bulunabilmeniz için sürekli mutlu olmanız gerektiği görüşünü de bir kenara bırakın. Ve son olarak kabul edici bir tutumla olumsuz duyguları kalıcı değil geçici duygular olarak deneyimlemenin de mutluluk için önemli olduğunu unutmayın.
Kaynaklar
Ford, B. Q., Shallcross, A. J., Mauss, I. B., Floerke, V. A., & Gruber, J. (2014). Desperately seeking happiness: Valuing happiness is associated with symptoms and diagnosis of depression. Journal of social and clinical psychology, 33(10), 890.
Gentzler, A. L., Palmer, C. A., & Ramsey, M. A. (2016). Savoring with intent: Investigating types of and motives for responses to positive events. Journal of Happiness Studies, 17(3), 937-958.
Gilbert, D. (2009). Stumbling on happiness. Vintage Canada.
Gruber J, Mauss IB, Tamir M: A dark side of happiness? How, when, and why happiness is not always good. Perspect Psychol Sci 2011, 6:222-233 http://dx.doi.org/10.1177/ 1745691611406927.
Luhmann M, Necka EA, Scho¨ nbrodt FD, Hawkley LC: Is valuing happiness associated with lower well-being? A factor-level analysis using the Valuing Happiness Scale. J Res Pers 2016, 60:46-50 http://dx.doi.org/10.1016/j.jrp.2015.11.003.
Mauss IB, Tamir M, Anderson CL, Savino NS: Can seeking happiness make people unhappy? Paradoxical effects of valuing happiness. Emotion 2011, 11:807-815 http://dx.doi.org/ 10.1037/a0024986
Mauss IB, Savino NS, Anderson CL, Weisbuch M, Tamir M, Laudenslager ML: The pursuit of happiness can be lonely. Emotion 2012, 12:908-912
Schooler JW, Ariely D, Loewenstein G: Happiness can be selfdefeating. Psychol Econ Decis 2003, 1:41 Theoretical article discussing why monitoring processes are so harmful to the pursuit of happiness.
